Choroby tarczycy objawiają się często w bardzo niespecyficzny sposób, jak chociażby zmęczeniem czy obniżonym nastrojem. Jeśli ktoś w Twojej rodzinie ma lub miał problemy z tarczycą, warto co pewien czas profilaktycznie sprawdzić poziom poszczególnych hormonów, by wcześnie wykryć ewentualne problemy i wdrożyć odpowiednie leczenie. Jakie badania na tarczycę wykonać, jeśli podejrzewasz u siebie problemy hormonalne lub zwyczajnie chcesz się przebadać?
Na co wpływają hormony tarczycy i dlaczego badania są tak ważne?
Tarczyca to niewielkich rozmiarów narząd znajdujący się w przedniej części szyi, nieco ponad mostkiem. O chorobach tarczycy mówi się zdecydowanie zbyt rzadko, a dotyczą dużego odsetka ludzi, szczególnie kobiet – i to w każdym wieku. Tarczyca wydziela bowiem trzy ważne hormony: tyroksynę, kalcytoninę i trójodotyroninę. O to, czy hormony wydzielane są w odpowiedniej ilości, dbają tyreoliberyna i tyreotropina, a ich zaburzenia mogą objawiać się niedoczynnością lub nadczynnością tarczycy i rozregulowywać pracę organizmu.
W tym artykule odpowiemy na pytania, jak przebadać się w wypadku podejrzenia niedoczynności lub nadczynności, a także jakie badania na Hashimoto (chorobę prowadzącą do niedoczynności tarczycy) warto wykonać. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o tej specyficznej chorobie, przeczytaj nasz artykuł o tym, jak zdiagnozować chorobę Hashimoto.
Jakie są funkcje tarczycy:
- reguluje metabolizm glukozy, białek oraz tłuszczów;
- pozwala na odpowiednią przemianę materii;
- pomaga rozkładać cholesterol w wątrobie;
- dba o funkcjonowanie układu nerwowego;
- kontroluje dystrybucję witamin i związków mineralnych w organizmie.
Nadczynność i niedoczynność tarczycy – jakie badania i kiedy je wykonać?
Właśnie dlatego, że tarczyca wpływa na tak wiele znaczących elementów pracy organizmu, jej nieprawidłowe działanie jest mocno odczuwalne. Jeśli zastanawiasz się, czy warto i jakie badania na niedoczynność tarczycy wykonać, odpowiedz sobie na pytanie, czy doświadczasz poniższych dolegliwości. Niedoczynność objawia się spowolnionym metabolizmem, zmęczeniem, przyrostem masy ciała niezwiązanym z ewentualną nadwyżką energetyczną dostarczaną z jedzeniem. Nadczynność może z kolei powodować potliwość, uczucie gorąca czy kołatanie serca, a nawet gwałtowny spadek masy ciała, dlatego w obu przypadkach warto skonsultować się z lekarzem i poprosić o skierowanie.
Jeśli widzisz u siebie któreś z powyższych objawów, koniecznie poinformuj o nich swojego lekarza prowadzącego, by mógł odpowiednio poprowadzić diagnozę. Nawet jeśli badania nie wykażą problemów z tarczycą, takich objawów nie powinno się bagatelizować i należy znaleźć ich przyczynę, a jeśli badania, jakie wykonasz, wykażą niedoczynność lub nadczynność tarczycy, lekarz z pewnością zleci odpowiednie leczenie lub dalszą diagnostykę.
Jakie badania krwi na tarczycę wykonać?
Jeśli podejrzewasz u siebie niedoczynność lub nadczynność tarczycy, jakie badania dobrze jest zrobić? Na samym początku lekarze zlecają najczęściej TSH, w bardziej rozwiniętej diagnostyce FT3 i FT4. Co oznaczają te symbole?
TSH – stężenie hormonu tyreotropowego
Jeśli zapytasz lekarza rodzinnego, jakie badania krwi na tarczycę wykonać, z pewnością wskaże Ci właśnie TSH, ponieważ zawyżony lub zaniżony wynik bezpośrednio wskazuje na niedoczynność lub nadczynność tarczycy (niedoczynność sugeruje wzrost TSH, a nadczynność – spadek).
FT3 – stężenie trójodotyroniny, FT4 – stężenie tyroksyny
Zaburzenie tych hormonów może wskazywać na inne problemy z tarczycą, dlatego wykonuje się je w poszerzonej diagnostyce i ewentualny podwyższony lub zaniżony poziom wymagają dalszej konsultacji lekarskiej.
Anty-TG – stężenie przeciwciał przeciwko tyreoglobulinie, anty-TPO – stężenie przeciwciał przeciwko peroksydazie
Jakie badania na Hashimoto? Właśnie sprawdzenie przeciwciał. Oba typy wytwarzane są przez organizm w przypadku autoimmunologicznego zapalenia tarczycy, najczęściej występującego przy chorobie Hashimoto czy Graves-Basedowa. Warto je wykonywać, ponieważ pozwalają na szybsze zdiagnozowanie choroby, nawet gdy nie doszło jeszcze do niedoczynności (Hashimoto) czy nadczynności (Graves-Basedow).
W razie jakichkolwiek wątpliwości związanych z badaniami i chorobami tarczycy skonsultuj się z endokrynologiem.
